شرکت تعاونی چیست:
اجتماع مستقل اشخاصی است که به منظور تامین نیازها و اهداف مشترک اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی خود، از طریق اداره و نظارت دمکراتیک موسسه ای با مالکیت مشاع ، با یکدیگر به نحو اختیاری توافق نموده اند.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، توجه به نهضت تعاون به عنوان سرمنشأمشارکت مردم در امور اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بیش از پیش معطوفشد، بهطوری که در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، بخش تعاون در کناربخش دولتی و خصوصی، از جایگاه ویژهای در اقتصاد کشور برخوردار گردید وپس از آن نیز قانون تعاون جمهوری اسلامی ایران به تصویب سومین دورهمجلس شورای اسلامی رسید
تعاون در مفهوم خاص خود نوعی همکاری و مشارکت افراد برای ایجاد یک سازمان اقتصادی با قبول اصولی است که سوداگری و بهره کشی از افراد را طرد می کند.هدف تعاون جمع ارزشهای اخلاقی همراه با اهداف اقتصادی و اجتماعی و رفع حوائج مشترک افراد است. ودر این نظام اقتصادی و اجتماعی همه فعالیتها با تشریک مساعی و بصورت جمعی صورت می گیرد و به فرد انسانی و آزادی او احترام گذاشته می شود و چنین است که استعدادها نمو می کند و بارور می گردد. استقرار تعاون با تشکیل و توسعه تدریجی شرکتها و اتحادیههای تعاونی صورت می گیرد. شرکت تعاونی سازمانی متشکل از افراد که بمنظور بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی اعضاءو وصول به هدف مشترک و رفع نیازمندیهای آنان از طریق کار وکوشش جمعی و همکاری و اشتراک مساعی همگان و با رعایت اصول آزادی و تساوی حقوق و ابراز رای تشکیل می شود.شرکت تعاونی بر خلاف شرکت سهامی سازمانی است که افراد آن دارای وضعی مشابه و برابر بوده و در اتخاذ تصمیم نسبت به سیاست عمومی شرکت از مزایائی یکسان برخوردارند در شرکت تعاونی یک عضو که به قدرت و آثار عظیم خودیاری و همکاری آشناست و احترام به حیثیت و شخصیت انسان را از اصول اولیه می شناسد در حکم ستونی است که قبه رفیع کاخ تعاون را برپا داشته است. امتیاز شرکتهای تعاونی بر شرکتهای سهامی آن نیست که شرکتهای تجاری بطریق استبداد اداره می شوند و تعاونیها بطریق آزادی بلکه اصل تعاون در این است که کنترل اداره امور شرکت در مؤسسات تجاری محدود به صاحبان سرمایه بوده و در مؤسسات تعاونی در دست کلیه اعضاءاست.در شرکتهای تعاونی صاحب سهم صرف نظر از تعداد سهامی که دارد فقط دارای یک رای است در حالیکه در شرکت غیرتعاونی صاحب سهم بر حسب مقدار و سهام و نوع آن ممکن است صاحب چندین رای باشد.نتیجه مهمی که از این روش حاصل می شود آن است که در شرکت تعاونی یک فرد یا یک گروه کوچک بهیچ وجه نمی تواند بر مبنای تعداد سهامی که در اختیار دارد کارهای شرکت را قبضه کند و کنترل آن را بدست گیرد. به عبارت دیگر می توان گفت که هیچگاه کنترل کار و اعمال نظارت با تعداد سهام و میزان سرمایه ای که متعلق به شخص است ارتباط ندارد و لذا کنترل بر مبنای سرمایه به حداقل ممکن تقلیل یافته است. نقش خلاق تعاونیها در تشکیل واقعی آنان و میزان ثمر بخشی فعالیت آنها به اتحاد و هماهنگی واحدهای پراکنده تعاونی بستگی دارد.تجربه نشان داده که تشکیل اتحادیههای تعاونی از شرکتهای تعاونی در رشتههای مشابه و زمینههای نزدیک به هم حائز اهمیت خاص بوده و قدرتی که از تشکیل اتحادیهها فراهم می گردد به سادگی می تواند موجبات توفیق هر چه بیشتر تعاونیها را در نیل به هدفهای مورد نظر فراهم آورد.اتحادیههای تعاونی معمولاًبرای رسیدن به مقاصد معینی پا به عرصه وجود می گذارند و ابتدا در یک ناحیه به فعالیت می پردازند و به تدریج این فعالیت را در دایره وسیع تر گسترش می دهند.یک اتحادیه تعاونی به منزله اجتماع تعدای از شرکتهای تعاونی با حفظ خصوصیات واصول و محتوای آنان است و ضوابط ومقررات و عوامل مادی و معنوی و انسانی در شرکتهای تعاونی در تشکیل و ایجاد اتحایههای تعاونی نیز صادق و حکمفرماست.شرکتهای تعاونی عضو اتحادیه باید از هیچگو نه همکاری با اتحادیه خود اعم از مادی معنوی و اجتماعی دریغ نداشته و خود را موظف به رعایت تصمیمات اتحادیه بدانند تا اتحادیه ای موفق داشته باشند
تاریخچه تعاون
تعاون از ریشه عون و به باب تفاعل رفته است.یکی از ویژگیهای باب تفاعل این است که بیان کننده کارهایی است که انجام آن نیاز به دو یا چند نفر دارد. یعنی مستلزم همکاری می باشد.آنچه را که ما امروزه تعاونی می خوانیم و در قوانین ما جای پای محکمی یافته است برگردان واژه انگلیسی coopration است.در زبان انگلیسی این واژه در مفهوم لغوی خویش به همان معنی همکاری و مشارکت می باشد.
تعاونی به معنعای وسیع و عام آن که همان مشارکت و همکاری دسته جمعی مردم در حل مشکلات اقتصادی و اجتماعی می باشد به صورتهای گوناگون و به عناوین مختلف در طول تاریخ وجود داشته است حتی شاید بتوان گفت حس همکاری و کمک به همنوع مانند خصیصه اجتماعی بودن وی امری فطری است و جزء ذات انسان است و قبل از آنکه کارگران انگلیسی آن را کشف کنند،اصولا در نهاد بشر وجود داشته است.
شواهدی در دست است که نشان می دهد که انسانها به ویژه شرقیان اعمال بسیاری را به طریق تعاونی انجام می داده اند.مطابق تحقیقات دو تن از مصرشناسان غربی از آغاز پیدایش امپراتوری مصر یعنی 3000 سال قبل از میلاد مسیح ،موسسات تعاونی و شبه تعاونی در مصر وجود داشته است.در بابل قدیم،قانونی که به دستور حمورابی پادشاه این کشور در 2000 سال قبل از میلاد نوشته شد،خبر از روش کشاورزی تعاونی می دهد.و شکی نیست که در میان مردم یونان باستان نیز انجمنهای تعاونی وجود داشته است.به همینگونه در چین باستان و امپراطوری رم شواهدی در دست است که بیانگر وجود تعاونی ها است.این نوع تعاونی ها جنبه رسمی و قانونی نداشت و فقط در اواخر قرن هیجدهم بود که تعاونی به صورت رسمی تشکیل شد و تحت نظم و قاعده و قانون در آمد و به تدریج عالمگیر شد.