حال که از همه ابعاد غیبت گفتیم لازم است که راه توبه و کفاره آن را نیز بیان کنیم .
کفاره چیست ؟
کفاره یعنی عملی که آثار جرم و گناه را از بین می برد و زمینه آمرزش و عفو پروردگار را فراهم می سازد و طبیعی است کفاره هر گناه متناسب با آن گناه خواهد بود .
غیبت از گناهانی است که دارای دو اثر منفی است :
۱- سرکشی و طغیان در برابر دستور الهی
۲- ناراحت کردن و آزرده ساختن یک یا چند نفر از بندگان خدا
خوشبختانه خداوند متعال راه توبه و برگشت را به روی انسان ها گشوده است و انسان می تواند با توبه و استغفار گناهان گذشته خود را جبران کند .
۱- توبه:
برای جبران سرکشی و طغیان در برابر دستور الهی دستور توبه آمده و آن چند شرط دارد:
در کلامی از حضرت امیر المومنین به مردی که جلوی آن حضرت گفت : « استغفر الله » شرایط توبه آمده است
امیر مومنان به کسی که در حضورش گفت : « استغفر الله » , فرمود : مادرت بر تو بگرید ! آیا می دانی استغفار یعنی چه ؟ استغفار مقام بلند مرتبگان است و آن یک کلمه است اما شش معنی و مرحله دارد :
مرحله اول پشیمانی از گذشته است .
مرحله دوم این است که برای همیشه تصمیم بگیری گرد آن گناه نگردی .
مرحله سوم این است که حقوقی را که از مردم ضایع کرده ای به آنها بازگردانی بطوریکه در هنگام ملاقات با پروردگار حقی بر تو نباشد .
مرحله چهارم اینکه هر واجبی که از تو فوت شده حق آن را به جای آوری ( قضا کنی )
مرحله پنجم آنکه گوشتهایی که در اثر حرام بر اندامت روییده با اندوه برگناه آب کنی تا چیزی باقی نماند و گوشت تازه ای به جای آن بروید
مرحله ششم آنکه به همان اندازه که شیرینی معصیت و گناه را چشیدی زحمت طاعت را نیز بچشی , پس از انجام این مراحل می گویی استغفرالله « نهج البلاغه / حکمت ۴۰۹»
۲- طلب بخشش از کسی که مورد غیبت قرار گرفته
اما در مورد دوم احادیث و روایات و نظر فقها به دو صورت وجود دارد یکی اینکه در بعضی احادیث آمده که باید حتماً نزد شخص بروی و از او حلالیت بخواهی و در بعضی گفته شده است که با دعا , استغفار , خواندن نماز و انجام کار نیک برای غیبت شونده , باعث شوی تا خدا توبه ات را بپذیرد .
اگر بخواهیم که میانه را رعایت کنیم باید به طریق زیر عمل کنیم:
چون در بعضی از موارد اگر به کسی بگویی که از تو غیبت کردم این امر باعث به وجود آمدن کینه و عداوت می شود باید از روش دوم یعنی خواندن نماز و دعا و استغفار عمل کنی اما اگر دیدی که طرف ظرفیت پذیرش و حلالیت را دارد باید از روش اول که طلب حلالیت حضوری است استفاده کنی .
