نانو درمان

امروزه ابتلای به سرطان یکی از موارد شایع مرگ و میر به شمار می آید. یکی از مهمترین موانع در سر راه درمان سرطان، تشخیص دیرهنگام آن است که متاسفانه سبب می شود تا فرصت کافی برای مقابله با سلولهای سرطانی در اختیار کادر پزشکی قرار نگیرد و فرد مبتلا در مدت اندکی پس از تشخیص فوت کند.

امروزه فناوری نانو به کمک تشخیص و درمان این بیماری آمده است به گونه ای که سبب شده تا سلولهای سرطانی در حد نانومتر تشخیص داده شوند و با کمک فناوری نانو از بین برده شوند.

تشخیص سرطان در مراحل اولیه، در بهبود روش‌های درمانی آن بسیار حائز اهمیت است، در حال حاضر تشخیص و شناسایی سرطان معمولا بر اساس تغییرات سلول‌ها و بافت‌ها صورت می‌گیرد که این کار با آزمایش‌های بالینی پزشکی و یا روش‌های مرسوم عکسبرداری قابل انجام است.

در این میان برای تشخیص سرطان در همان مراحل اولیه، باید دانشمندان قادر به شناسایی تغییرات مولکولی (حتی اگر در درصد کمی‌از سلول‌ها بروز کند) باشند. این به معنای حساسیت بسیار بالای روش مورد استفاده است. در این میان قابلیت نانو ساختارها برای ورود به سلول‌ها و آنالیز آنها، نوید بخش انجام این کار است‌.

درواقع کاربرد فناوری نانو در پزشکی در ارتباط با شناسا ئی به موقع ومبارزه ریشه ای با بیماری سرطان ، محور فعالیتهای پژوهشی در سطح جهان را تشکیل می دهد. نانوفناوری می تواند به پیدایش تغییرات بنیادی در نحوه برخورد باپدیده سرطان ورویکردهای مراقبت از آن کمک کند .

برخی از علل این فرضیه عبارتند از:

فناوری نانو و درمان سرطان

**غالب روند های زیستی، نظیر روندهایی که به سرطانی شدن سلولها منجر می شوند، در مقیاس نانو شکل میگیرند. برای پژوهشگران بیماری سرطان، توانائی دستیابی ادوات در مقیاس نانو به درون سلولهای زنده، امکان کسب دانشهای بی مانندی را هم برای حوزه کلینیکی و هم برای حوزه دانشهای بنیادی فراهم می آورد.

ادوات مقیاس نانو می توانند فناوری تعیین کننده ای باشند که امکان درمانهای شخصی سرطان را فراهم کنند،یعنی بیمار سرطانی آن داروهائی ر ا دریافت کند که دقیقا درارتباط با ویژگیهای ژنتیکی و ملکولی نوع مشخص سرطان وی ساخته شده اند.

فناوری نانو همچنین می تواند امکاناتی را برای جلوگیری ازپیشرفت بیشتر سرطان موجود ارائه دهد . بعنوان مثال، ازدستگاههای در مقیاس نانو، می توان جهت جلوگیری ازپیشرفت سرطانهای سینه استفاده نمود.

کاربرد فناوری نانو در پزشکی در ارتباط با شناسا ئی به موقع ومبارزه ریشه ای با بیماری سرطان ، محور فعالیتهای پژوهشی در سطح جهان را تشکیل می دهد. نانوفناوری می تواند به پیدایش تغییرات بنیادی در نحوه برخورد باپدیده سرطان ورویکردهای مراقبت از آن کمک کند

** توانائی تعامل همزمان، در مقیاسهای ملکولی، با تعدادی از پروتئینها و اسیدهای نو کلئیک ، شناخت بهتری را ازطرحهای پیچیده نظم دهی و علامت دهی ناظر بر رفتارسلولها در حالتهای عادی و غیرعادی فراهم می کند.

** فناوری نانو طرحی را ارائه می دهد که بتوان پژوهش برروی ساختار و عملکرد پروتئینها و شیوه فعالیت و تعامل آنها در داخل سلولها را با سایر بررسیهای دیگر علمی تلفیق نمود و از این مجرا به علل بروز سرطان در سطح ملکولی پی برد.

** نانوادوات شناسائی و امکان تصویربرداری از تومورهای سرطانی بسیار کوچک (در برگیرنده صدهزار سلول سرطانی شده ) را فراهم می آ ورند . اداوات فعلی از این قدرت تشخیص ی برخوردار نبوده و تومورهای سرطانی که با این ادوات قابل شناسائی هستند ، عموما باید حامل چندین میلیارد سلول سرطانی بوده و در مراحل بحرانی قرار داشته باشند.

با توجه به موارد فوق پیش بینی شده است که طی  سال های آتی ،فناوری نانوپیشرفتهای چشمگیری در زمینه آشکارسازی زود رس، تصویربرداری ملکولی، ارزیابی از موثربودن درمان ، درمان هدفمند و چندمنظوره و جلوگیری وکنترل سرطان خواهد داشت.

فناوری نانو و درمان سرطان

استفاده از نانوذرات دردرمان سلول های سرطانی

نانوذرات و نانوابزارها نقشی بی‌نظیر و حیاتی را در تبدیل دانش به پیشرفت‌های مفید بالینی در زمینه تشخیص و درمان سلول‌های سرطانی ایفا می‌‌کنند، کاری که با انجام آن روند تشخیص و درمان و نهایتاَ پیشگیری از سرطان کاملاَ متحول خواهد شد.

استفاده از این نانو‌ذرات به عنوان دارو و برای درمان سلول‌های بدخیم سرطانی هیچ‌گونه تأثیر سوئی بر سلول‌ها و بافت‌های سالم بدن بر جای نمی‌گذارند.

پس از رسیدن این نانوذرات به تومورها، داروهای درون آنها به وسیله نوارهای باریک نور لیزر فعال می‌شوند. این نانوذرات همچنین قادر به مشخص نمودن میزان تأثیر درمان بر سلول‌های بدخیم می‌باشند. این ایده بزرگ که تنها با تزریق یک عامل بتوان تشخیص، درمان و گزارش در مورد میزان اثر بخشی درمان را انجام داد، امری است که فقط با کمک فناوری‌نانو میسر می‌شود.

یکی از امید‌بخش‌ترین کاربردهای نانو ذرات، می تواندبه کارگیری آنها به منظور انجام هم‌زمان دو عمل تشخیص تومور و رساندن دارو به تومور‌باشد.

فناوری نانو و درمان سرطان

ساخت نانوذرات مغناطیسی و نانوپوسته های پوشش یافته (حساس شده ) که بتوانند به تصویربرداری و نابودی سلولهای سرطانی کمک نمایند و سلولهای سرطانی رابطور انتخابی از بین ببرند و از اثرات جانبی که ناشی ازتخریب سلولهای سالم است، اجتناب کنند،ازاهداف فناوری نانو است.

نانوذراتی که در درمان سرطان به کار می‌روند، به گروه های زیر تقسیم می‌شوند:

**نانو حفره‌ها حفرات کوچکی هستند که امکان عبور تنها یک رشته DNA را فراهم می‌کنند و در بررسی تغییرات DNA در سرطان کاربرد دارند.

**نقاط کوانتومی‌ هم در افزایش حساسیت روش‌های آزمایشگاهی تشخیص سرطان کاربرد دارند. همچنین درخت‌سان‌ها سبب تسهیل در دارورسانی می‌شوند.

این مولکول‌ها قابلیت بالایی در شناسایی و درمان به طور همزمان دارند و در ضمن دارای سطح وسیعی هستند که به‌وسیله آنها امکان اتصال عوامل درمانی و یا سایر مولکول‌های فعال زیستی فراهم می‌شود.

**نانو پوسته‌ها ساختاری با یک هسته مرکزی است که غشای نازکی از یک فلز مانند طلا روی آن روکش شده است و با استفاده از یک لیزر بیرونی و رساندن انرژی به نانو پوسته‌ها در یک تومور امکان تخریب گرمایی یا عکسبرداری از آن مقدور است و یا برای ترمیم زخم کاربرد دارد. این روش توسط محققان دانشگاه Rice در مدل‌های حیوانی انجام شده است.

** گروه نانو ذرات مغناطیسی است که اکسید آهن جزو اصلی نانو ذرات مغناطیسی آنهاست. مهم‌ترین مزیت استفاده از این ذرات اندازه کوچک‌تر از 100 نانومتر آنهاست.

فناوری نانو و درمان سرطان

در واقع ذرات اکسید آهن 304 Fe(مگنتیت) به دلیل سازگاری با سیستم‌های بیولوژیک از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

با کمک میدان مغناطیسی می‌توان این ذرات را به منطقه خاصی هدایت کرد که این امر باعث تسهیل در امر تصویربرداری برای تشخیص و همچنین درمان سرطان می‌شود. به دلیل این ویژگی‌ها نانو ذرات مغناطیسی کاربردهای پزشکی فراوانی را دارند.

به عنوان مثال نشاندار کردن سلول‌ها که به منظور مشاهده و ردیابی، جداسازی و یا عکسبرداری از سلول‌ها صورت می‌گیرد. از جمله برای مشاهده و ردیابی سلول‌های بنیادین از طریق MRI ، سلول‌ها را می‌توان با ذرات مغناطیسی نشاندار کرد.

از دیگر کاربردهای نانو ذرات مغناطیسی، استفاده از آن برای انتقال DNA به داخل سلول، تصویربرداری MRI، درمان توده‌های سرطانی به کمک حرارت درمانی، hyper thermia، جداسازی مغناطیسی مواد و استفاده در مهندسی بافت است.

با تجمع ذرات مغناطیسی در بافت سرطانی، تشخیص تومور با استفاده از MRI تا حد زیادی تسهیل شده و علاوه بر این می‌توان از این ذرات به عنوان حامل داروهای ضد سرطان استفاده کرد.

در واقع برای هدف قرار دادن تومورهای سرطانی نیاز به اتصال مولکول‌های شناساگر به نانو ذرات مغناطیسی است تا به صورت اختصاصی سلول‌های سرطانی را شناسایی و در محل تجمع کنند.

در آینده ای نزدیک، فناوری نانومی تواند امکان آشکارسازی زودرس سرطان و تحویل عوامل ضدسرطانی به تومورهای کشف شده را بطور همزمان فراهم آورد . درحقیقت،این فناوری نقشی تعیین کننده در درمان سرطان بازی می کند ومی تواند امکاناتی را برای جلوگیری ازپیشرفت بیشتر سرطان ارائه می دهد.