بررسی تاثیر کمربند ایمنی در کاهش صدمات

 بررسی تاثیر کمربند ایمنی در کاهش صدمات ایمنی خودروها یکی از مجموعه عوامل موثر در جلوگیری از تصادفات جاده‌ای است که به دو بخش ایمنی فعال و غیرفعال تقسیم می‌شود که کمربند ایمنی و کلاه ایمنی از زمره این نوع تجهیزات به شمار می‌رود. یک چهارم مرگ‌و‌میرهای ناشی از جراحات به خاطر جراحات ترافیک جاده‌ای است. بالاترین میزان جراحات از بین کاربران جاده‌های خطرناک، در کشورهای در حال توسعه اعلام شده است. افراد پیاده، دوچرخه‌سواران، کودکان و رهگذران، رانندگی در حال مستی، سرعت، عدم استفاده از کمربند ایمنی دلایل اصلی ترافیک و مرگ‌و‌میر ناشی از ترافیک هستند. امروزه در بیش از 25 کشور جهان قوانینی مربوط به بستن کمربند ایمنی وجود دارد. این قوانین الزامی باعث شده است نرخ بستن کمربند ایمنی از 20 تا 25درصد به رقمی در حدود 60 تا 90درصد برسد. در دانش تروما دلیل اصلی جراحات غیرعمدی، ترافیک‌های جاده‌ای، مسمومیت، غرق شدن، سقوط و سوختگی است و کمربند ایمنی، یکی از ابزارهای مهم در پیشگیری از این دست آسیب‌های جسمانی به شمار می‌رود. در این مقاله با تمرکز بر نقش تاثیر کمربند ایمنی در پیشگیری از آسیب‌های غیرعمدی تروما، میزان پیشگیری را در تصادفات جرحی و فوتی ارزیابی می‌کند. نمونه آماری مورد نظر، تصادفات جاده‌ای رخ داده در کشور ایران است و اندازه آن 343هزار و82 فقره از تصادفات جاده‌ای است که در سال 1385 رخ داده‌اند. روش نمونه‏گیری پژوهش در این مقاله، نمونه‏گیری خودانتخابی است. برای گردآوری اطلاعات از منابع داده‌های کام 114 که دادگان تصادفات جاده‌ای محسوب می‌شود، استفاده شده است. داده‌های مورد استفاده مربوط به تصادف رخ داده در سال 1385 است که توسط افسران کارشناس تصادف، بررسی و کروکی آن ترسیم شده است. یافته‌های تحقیق نشان دادند که نسبت استفاده از کمربند ایمنی در بین رانندگان و سرنشینان متفاوت است. این نسبت در بین رانندگان 81 تا 91درصد و در بین سرنشینان خودرو 34 تا 44درصد است. 95درصد از کسانی که از کلاه و کمربند ایمنی استفاده کرده‌اند، صدمه ندیده‌اند این در حالی است که 37درصد از کسانی که از کلاه و کمربند ایمنی استفاده نکرده‌اند، هنگام تصادف مصدوم شده‌اند. به‌طور کلی کمربند ایمنی توانسته است تا حدودی باعث کاهش 18درصدی مصدومیت افراد شود. از بین کسانی که کمربند ایمنی بسته‌اند تنها دو درصد از ناحیه سر و گردن دچار آسیب شده‌اند و در صورتی که بدانیم دچار مجروحیت شده‌اند 54درصد احتمال آسیب از ناحیه سر و گردن است. این در حالی است که از بین کسانی که کمربند ایمنی نبسته‌اند حدود 30درصد از ناحیه سر و گردن دچار آسیب شده‌اند و در صورتی که بدانیم دچار مجروحیت شده‌اند 82درصد احتمال آسیب از ناحیه سر و گردن است.

از بین کسانی که کمربند ایمنی بسته‌اند، تنها دودرصد از ناحیه سر و گردن دچار آسیب شده‌اند و در صورتی که بدانیم دچار مجروحیت شده‌اند 54 درصد احتمال آسیب از ناحیه سر و گردن است. این در حالی است که از بین کسانی که کمربند ایمنی نبسته‌اند در حدود 30درصد از ناحیه سر و گردن دچار آسیب شده‌اند و در صورتی که بدانیم دچار مجروحیت شده‌اند 82درصد احتمال آسیب از ناحیه سر و گردن است. بررسی نشان داد کمربند ایمنی توانسته است به‌طور معنا‌دار در پیشگیری از آسیب‌های جسمی هنگام سوانح رانندگی تاثیرگذار باشد. به‌طور مثال جراحت‌هایی که از ناحیه سر به سرنشینان وارد می‌شود باعث بروز ضایعات مغزی، فلج جسمانی، صرع، غش و مرگ می‌شود. مطالعات ما نشان داد از بین کسانی که کمربند ایمنی بسته‌اند تنها دو درصد از ناحیه سر و گردن دچار آسیب شده‌اند و در صورتی که بدانیم دچار مجروحیت شده‌اند 54درصد احتمال آسیب از ناحیه سر و گردن است. در بعضی از مطالعات تروما در ایران نرخ نسبتی بستن کمربند ایمنی پنج درصد اعلام شده است. (Mojgan Karbakhsh,2005) که این رقم در مطالعات ما اصلاح شده و برای رانندگان بین 81 تا91درصد و برای دیگر سرنشینان خودرو بین 34 تا 47درصد می‌باشد. همچنین بررسی‌ها نشان داد 95درصد از کسانی که از کلاه و کمربند ایمنی استفاده کرده‌اند، صدمه ندیده‌اند این در‌حالی است که 37درصد از کسانی که از کلاه و کمربند ایمنی استفاده نکرده‌اند، هنگام تصادف مصدوم شده‌اند. رابطه معنا‌داری (سطح اطمینان 95درصد) بین استفاده از کلاه و کمربند ایمنی و نوع صدمه با مقدارp-value=0. 000 وجود دارد. همچنین رابطه معنی‌داری (سطح اطمینان 95درصد) بین استفاده از کلاه و کمربند ایمنی و بیشترین قسمت آسیب دیده، با مقدار p-value=0. 000 وجود دارد. با توجه به احتمال 2/4درصدی فوت سرنشینانی که کمربند ایمنی یا کلاه ایمنی نبسته‌اند و احتمال 5/0درصدی فوت سرنشینانی که کمربند ایمنی یا کلاه ایمنی بسته‌اند، ریسک نبستن کمربند ایمنی برابر 4/8 است.

*فرمانده سابق پلیس راه کشور و استاد دانشگاه