فصل بهار وطبیعت
بهار جشن طبیعت است، و طبیعت در جشن بهاری خویش آنقدر زیباست که آدمی را مسحور خویش می کند، آن چنان که از سخن گفتن باز می ماند و حرف هایش، ناگفته، در ژرفای جانش انباریده می شود. به جای او گنجشگان پرگو سخن می گویند و زبان گنجشگان یعنی: بهار، برگ، نسیم، عطر.
زمین که از نعمت گرمای آفتا ب جهان تاب برخوردارمیگرد د مساعد میسازد و با فرارسیدن فصل بهار ، طبیعت از لباس سفید خود بیرون می آید و جامة سبز به تن می کند . شکوفه ها به آرامی خود را از میان ساقه های ترد و ظریف درختان بیرون می کشند و جوانه ها نیز از میان خاکهای مرطوب سر برمی آورند . کوهستانها به گلستانی پر از گلهای وحشی رنگارنگ تبدیل می شود و گلهای زرد در میان چمنهای سرسبز دشتها جلوه ای خاص به طبیعت بهار می بخشد . پرندگان که از مناطق گرمسیر باز می آیند سکوت سرد زمستان را می شکنند و ترنم عشق و طراوت سرمیدهند .
بهار همانطور که فصل تجدید حیات نامیده می شود ، جان تازه ای نیز به عاشقان طبیعت می بخشد ، تا همراه با طبیعت به تجدید روحیة خود بپردازد .امروزه دوربین عکاسی که اغلب همراه این مسافران طبیعت است بعنوان یکی از وسایل ضروری در ثبت این لحظات پرخاطره اهمیت ویژه ای یافته است و استفادة صحیح و آگاهانه از آن می تواند تصاویر زیبا و بیاد ماندنی بیافریند .طبیعت در فصل بهار از تنوع رنگی بسیاری برخوردار است .
آیین ها و رسم های مردم فرآیند الزامات و نیازهای درهم تنیده مادی و معنوی، در پیوند جغرافیایی و شیوه های تولید و ساختارهای اقتصادی دوره ای مختلف اند که برحسب ضرورت پیوسته در حال تغییرند و به مقوله هایی که در ژرفا معنا دارند پاسخ می دهند. در جمهوری اسلامی ایران تقویم دو گونه است.
نخست بر سال قمری مبتنی است و دیگری بر اساس سال شمسی (خورشیدی) قرار دارد. مبدا سال قمری هجرت رسول گرامی اسلام محمد بن عبد الله (صلی الله علیه و آله) از مکه مکرمه به مدینه منوره میباشد که برابر با سال 622 م بوده است.
سال «هجری قمری» تا سنه 1344 مبنای تاریخ رسمی کشور ایران بود. در آن سال که بر حسب تاریخ 1304سال شمسی از هجرت پیامبر عظیم الشأن اسلام میگذشت، تاریخ شمسی (خورشیدی) برای امور دولتی انتخاب شد و به موجب قانون رسمیت یافت. اصل هفدهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در اینباره میگوید: «مبدأ تاریخ رسمی کشور، هجرت پیامبر اسلام (ص) است و تاریخ هجری شمسی و هجری قمری هر دو معتبر است، اما مبنای کار ادارات دولتی هجری شمسی است ... »
سال قمری ده روز و شش ساعت و یازده ثانیه کوتاه تر از سال شمسی است. آغاز سال شمسی نخستین روز بهار است که مطابق با 21 یا 22 مارس از سال مسیحی میباشد، شش ماه نخستین سال را 31 روز می شمارند و ماههای بعد باستثنای اسفند که گاه 29 روز میشود را سی روز به حساب می آورند. ایرانیان روز اول فروردین را نوروز می نامند، در زمانهای قدیم نوروز در اول بهار نبود و گاه به بهار و گاه به تابستان و ... می افتاد. در سال 471 ق به فرمان سلطان جلال الدین ملک شاه سلجوقی حکیم عمر خیام و چند منجم دیگر تقویم جلالی را تنظیم کردند و نوروز را در اول بهار یا نخستین روز برج حمل قرار دادند. بدین منظور قرار شد هر چهار سال یک روز بر تعداد روزهای سال بیفزایند و سال چهارم را 366 روز حساب کنند و پس از هر 28 سال ( هفت دوره چهار ساله ) به جای آنکه به آخرین ماه سال یک روز بیفزایند این روز را به نخستین ماه دوره بعد یعنی دوره نهم اضافه کنند. بدین ترتیب سال جلالی نزدیک ترین سال به سال شمسی شد.سال شمسی حقیقی 365 روز و 5 ساعت و 48 دقیقه و 64 ثانیه است.
حیات دوباره
بهار دمیدن روح حیات است در کالبد طبیعت و فروردین فصل جریان خون است در شاهرگ هستی. سال به پایان خود نزدیک می شود. شب به دنبال روز و روز به دنبال شب و این قصه که نامش قصه عمر است همچنان ادامه دارد.
پس باید هوشیار باشیم که فصل ها می آیند و می روند اما این عمر ماست که قابل بازگشت نمی باشد. بیایید از این تجدید بهار درس تجدید حرکت و تلاش را آموخته و ارزش واقعی عمر را دریابیم.
آغاز سال نو ایام عید فرصت مناسبی برای صله رحم و رسیدگی به وضع خویشان و بستگان است که این نیز یکی از نشانه های اخلاق و سنن مرضیه اسلامی و انسانی است.
آمدن فصل بهار و آغاز نوروز و رنگ تازه طبیعت این مسئولیت اغنیا جامعه را به آنان گوشزد می نماید که باید بخل نورزیده و از مال خویش در راه خدا به نیازمندان و محرومان کمک نمایند و حقوق فقرا را که خداوند به فضل خویش به آنان داده، ادا نمایند و با عمل خیر خود بهار انسانیت را جلوه و شکوه بخشند .
آغاز بهار، برای ما ایرانیان فقط آغاز سال نیست. این آغاز در گذر زمان مفهومی فراتر یافته است. نوروز ما فقط روز اول بهار نیست. روز سرور و شادمانی، روز دید و بازدیدها و نو کردن‌ها و خانه تکانی از زمستان گذشته نیز هست. در سرزمین ما ایران، از دیرباز و تا تاریخ به یاد دارد، همزمان با بهار، از دگرگونی طبیعت استقبال شده است. پیشینیان ما با جشن نوروز، نخستین روز بهار را به یکی از ماندگارترین سنت‌های تاریخی قرون و اعصار تبدیل کرده‌اند و هر ساله در این روز، زندگی خود را نیز نو کرده، امید و آرزوی تغییر و نوشدن در گذران اجتماعی خود را در سیمای بهار زنده نگاه داشته‌اند. به رقص و پایکوبی در آغوش طبیعت برخاسته‌اند؛ با طبیعت همراه شده‌اند و گام‌های بهار را با امید به آینده‌ای بهتر گرامی داشته اند.
دروازه های امید رستن، از نو سبز شدن، رشد وبزرگ شدن نهالها ،بته ها، گلها ودانه ها ، حبوبات ومیوه ها را بروی ما باز کرده است. بهار این فصل زیبایی ورویاها، فصلی که لختی درختان چمن ها، کوه ها ودره ها را تحمل کرده نمی تواند وبا احساسی عالی واقدامی عاجل ودلسوزانه اندام لاغرولچ شدهً درختان ونهال ها رابا لباس های زمردین خود می پوشاندو به سالخورده ترین ،فقیر ترین ویا بی میوه ترین درختان حتا بدرختان یکه وتنها وخارج از باغ ها ،بدرختان کوهی وجنگلی وبی صاحب وبی قباله ، بدون درنظرداشت عمق ریشه، لباسهای را می پوشاند که زیبا ترین درختان وپر آوازه ترین بته ها ونهالان جوان از آن برخوردارمیگردند .
بهار برای خیر رسانی وانجام رسالتش، عظیم ترین وروشن ترین نیروی گرمی بخش جهان هستی را به کمک می طلبد ودر زیر اشعهً تابان آن عمل میکند ، تلاش مینماید وبا کمک ویاری آفتاب وباران وانسان چه موًفقیت های را که نصیب نمی شود، چون می داند که تنها با رعد وبرق وغرش وابر همراه خودش نمی تواند چهرهً طبیعت یخ زده، لخت شده،خواب برده وبی جان شدهً دستان بیرحم زمستان را تغیر دهد ، گرما ببخشد وبطور شایسته مورد نوازش قرار دهد.
بلی معجزهً بهار منحصر به نیروی درونی وذاتی او نیست بلکه توانایی بهار ودستان افسون گر، خارق العاده و معجزه آسای آن در دگر گونی سیمای طبیعت ، ناشی از قدرت کنار آمدن آن با سایر دستان، قدرت ها وعوامل اثر گذار طبیعی وانسانیست که به کمک بهار می شتابند وبهار نیز با لطف خوش وصمیمیت صادقانه پذیرای یاری رسانیدن آنها برای تحقق اهدافش میگردد واین جوشش واشتراک مساعی ابر، باد ، مه و خورشید و فلک در موسم بهار باعث آن میگردد که بهار را فصل تراوت، سخاوت، زیبایی ،دلفریبی وافسونگری قلمداد کنند چون قلوب همه انسانها را آنقدر بخود نزدیک می سازد که به غارت گر دلها شهرت یافته است.
پاسداران زیبایی، سر سبزی وشگوفه های بهاری بپاس همین صفات عالی بهار است که مثل بلبلان وپرنده گان خوش الحان ، در وصف نوروز، در وصف بهار ودر وصف گلها وباغها از زمانه های خیلی دور باینطرف با اشعار وسروده های بهار گونهً شان، بهار را، گلها وسنبلها را، چهچهً پرنده گان این فصل جادوگر را وشرشرآب رابمدح وثنا نشسته وتمجید شا یسته کرده اند که زیبایی این پارچه های شعری وادبی کمتر از زیبایی ولطف بهاری نیستندوبنوبه ًخود در انسان شور واحساس وعشق بکار وزنده گی وزیبایی بوجود میآورند وانسانرا شاد میسازند.
بهار, تغییر طبیعت و تحول زمین از سستی به نشاط و طراوت دوباره است.
بهار, آغاز زندگی تازه و پایان فصل خزان بی روح پاییز و سردی زمستان است که با آمدن آن سبزی و خرمی نمایان می شود.درباره پیدایش نوروز در روایتی آمده است که نیشکر را جمشید شاه ایران در این روز یافت و مردم از خاصیت آن متحیر شدند پس جمشید دستور داد تا از شهد آن شکر ساختند و به مردم هدیه دادند, از این رو آن را نوروز نامیدند.
در روایتی دیگر آمده که اهریمن, بلای خشکسالی و قحطی را بر زمین فرو نشاند اما جمشید به جنگ اهریمن رفت و عاقبت او را شکست داد آن گاه خشکسالی روی زمین از بین رفت و جمشید بر زمین سبزه کاشت که رسم سبزه نشاندن در ایام نوروز از آن زمان تا به امروز باقی مانده است.ایرانیان جشنها و آیینهای زیادی دارند که جذابترین آنها آیین نوروز باستانی است.ایرانیان هنگام تحویل سال نو, سفره هفت سین پهن می کنند که هر کدام از اقلا‌م آن نمادی از جهان هستی و طبیعت است.
"سیر" : نماد گندزدایی و پاکیزگی .
"سرکه" : نماد پاک شدن و پاکی محیط و زدودن آلودگی.
"سنجد" : نشانه عشق و مهر.
"سمنو" : نماد خوبی و رشد.
"سبزه" : موجب فراوانی, برکت و خوشبختی و شادی.
"سیب" : نماد زایش و برکت در بین مردم ایران زمین.
"قرآن" : کتاب آسمانی مسلمانان , نشانه استواری و ایمان.
"سفره" : نماد گستردگی جهان و سفیدی آن نشانه پاکی و سفید بختی.
"آیینه" : نماد جهان بی‌پایان و بارگاه خداوندی.
"شمع" : آرزوی شادی و روشنایی زندگی و شعله افروخته نماد روشنایی و فروزندگی جاودانه.
"ماهی قرمز" : در تنگ بلور نماد روزی حلا‌ل.
"تخم مرغ رنگ شده" : نشانه رنگارنگی نژادهای مختلف بشری و تاکید بر اینکه بنی آدم اعضای یکدیگرند.
"نان": بنیاد تغذیه و در سفره نشانه برکت و روزی.
"گندم" : نماد روزی, فراوانی, خیر و برکت در زندگی.
امروزه دهها میلیون نفر از مردم کشورهای آسیایی و خاورمیانه عید نوروز یا سال جدید را بر اساس تقویم شمسی جشن می گیرند. عید نوروز از اولین روزهای بهار آغاز می شود و ابتدای سال جدید در ایران، افغانستان، کردستان و برخی از کشورهای آسیایی به حساب می آید.
دهها میلیون نفر از مردم کشورهای آسیایی و خاورمیانه عید نوروز یا سال جدید را بر اساس تقویم شمسی جشن می گیرند. عید نوروز که از اولین روزهای بهار است آغاز سال جدید در ایران، افغانستان، کردستان و برخی از کشورهای آسیایی محسوب می شود.
عید نوروز بیش از هزار سال پیش در مناطق فارس قدیم همزمان با فرارسیدن بهار و تجدید طبعیت و زنده شدن آن بعد از فصل سرما آغاز می شد تا اینکه امروز قومیتهای مختلف این عید را جشن می گیرند.
این ایام در میان ایرانیها و افغانیها ( آغاز سال نوی ایرانی و افغانی) بسیار بیشتر از مناطق دیگر به چشم می خورد.
دوران نامزدی وصحبت مسائل زنا شویی
در زمانه ما، یکی از دلایل افزایش طلاق وجود مشکلات جنسی و نگرش منفی زن یا مرد به آن است. متاسفانه هنوز هم بسیاری از دختران و پسران طی گفتوگوهای قبل از ازدواج، به نگرش و انتظارهای خود از رابطه زناشویی اشاره نمی‌کنند. اما واقعیت این است که برآورده‌نشدن توقعات در رابطه زناشویی می‌تواند باعث سردی رابطه و نابسامانی‌های دیگر شود.
چرا باید درباره مسائل جنسی صحبت کنیم؟
اگر از دختر و پسری که حتی تاریخ ازدواجشان را تعیین کرده‌اند سوال شود: « آیا راجع به مسایل زناشویی با همدیگر صحبت کرده‌اید یا نه؟ » در بیشتر موارد می‌گویند : « نه، ما فکر نمی‌کردیم این موضوع مهم باشد » یا می‌گویند: « ما این جور صحبت‌ها را به بعد از ازدواج موکول کرده‌ایم، به‌دلیل اینکه بعد راحت‌تر می‌توانیم در مورد آن صحبت کنیم .»
چنین زوج‌هایی نمی‌دانند اینگونه صحبت‌ها به قبل از تصمیم‌گیری نهایی برای ازدواج مربوط است، نه بعد از ازدواج. آیا شما هم معتقدید گفت‌وگو راجع به مسایل زناشویی باید به بعد از ازدواج موکول شود؟ آیا بعد از ازدواج برای اینگونه صحبت‌ها دیر نیست؟ اگر بعد از ازدواج همسران متوجه شدند که با یکدیگر در اینباره توافق ندارند، راه‌حل چیست؟ آیا می‌توانند به‌راحتی در ازدواج خود تجدیدنظر کنند؟
کی صحبت کنیم؟
رابطه بین زن و شوهر، با سایر رابطه‌های اجتماعی، دوستی و خانوادگی متفاوت است. این رابطه 4 اصل دارد و وجود مشکلات جدی در هر کدام از این اصول، موثرنبودن تلاش‌های زوج در حل این مشکلات و ناامیدی یا دست از تلاش برداشتن، می‌تواند خطر جدی برای سلامت و آینده رابطه باشد. پایه‌های اصلی رابطه زناشویی عبارت است از : چارچوب ( ویژگی‌ها و شرایط مشابه )، علاقه و رابطه عاطفی، داشتن رابطه زناشویی رضایت‌بخش و تعهد و احساس مسوولیت نسبت به یکدیگر.
در دین و فرهنگ ما و بسیاری از فرهنگ‌ها، برقراری رابطه زناشویی قبل از ازدواج، مشروع و پذیرفته نیست. اما برخی می‌پرسند که آیا بدون داشتن چنین تجربه‌ای می‌توان در این حیطه، اطلاعاتی راجع به خودشان و طرف مقابل به‌دست آورد؟
پاسخ این است که قبل از ازدواج لازم است دختران و پسران از طریق مطالعه و گفت‌وگو با افراد واجد صلاحیت، آموزش‌هایی را در مورد رابطه زناشویی ببینند و تا حدودی به ارزیابی نگرش، انتظارها و تمایل خود نسبت به این رابطه بپردازند. در این گفت‌وگوها نکته‌هایی مطرح میشود که همسران از طریق آن می‌توانند اطلاعات بیشتری در مورد رابطه زناشویی بعد از ازدواجشان به‌دست آورند.
زمانی که همسران آینده، در مورد بیشتر معیارهای خود، با طرف مقابل به توافق رسیدند، لازم است خجالت را کنار بگذارند و گفتگو‌هایی را با حفظ چارچوب‌های اخلاقی به این مساله اختصاص دهند.
با توجه به اینکه گفت‌وگو درباره این موضوع آسان نیست یا ممکن است شناخت کافی نسبت به تمایل مزاجی خود نداشته باشند، بهتر است برای این کار از مشاوران خانواده کمک بگیرند و در خصوص این مسایل با هم صحبت کنند.
میزان اشتیاق و تمایل هر فرد به رابطه زناشویی متفاوت است. بعضی افراد اشتیاق بیشتر و بعضی‌ها اشتیاق کمتری برای این رابطه دارند. تمایل به رابطه زناشویی در افراد از روزی چند بار تا سالی یکبار متفاوت است. تفاوت افراد در میزان اشتیاق جنسی هم به دلیل تفاوت‌های جسمی یا هورمونی و هم به علت خصایص روانی افراد است. حال تصور کنید که تمایل جنسی زن یا مرد بسیار بالا و تمایل طرف مقابلش بسیار کم باشد. قطعا این تفاوت، رضایت و سلامت زناشویی چنین زوجی را به خطر می‌اندازد. بنابراین باید انتظارها و سلیقه‌های جنسی خود را با همسر آینده‌تان در میان بگذارید.
بعد از ازدواج
درست است که رابطه زناشویی طبیعی و معمول در همه انسانها تقریبا به یک شکل انجام می‌گیرد اما هر فرد انتظارها و سلیقه‌های خاصی دارد. بنابراین بیشتر از گذشته، لازم است زوجها راجع به این رفتار با همدیگر تعامل و گفت‌وگو داشته باشند. مهم این است که زن و شوهر در این انتظارات، توافق داشته باشند. خیلی از همسران به دلیل سلیقه‌های جنسی متفاوت و متضاد، دچار تعارض می‌شوند و تجربه نشان داده است که هرچند این انتظارات تا حدودی قابل اصلاح و تغییر است اما به‌طور کامل تغییر نمی‌کند و زن یا شوهری که انتظاراتش در روابط زناشویی برآورده نشود، ممکن است احساس سرخوردگی کند.
این سرخوردگی نیز احتمالا زمینه‌ساز سردی رابطه یا خطا‌های اخلاقی دیگر خواهد شد. علاوه بر اینها، زن و شوهر باید بعد از ازدواج در مورد حاشیه‌های روابط زناشویی با همدیگر به توافق برسند. منظور از حاشیه روابط، نظر افراد راجع به عوامل زمینه‌ساز مطلوب برای شروع و ادامه رابطه است؛ مانند چگونگی گفتوگوهای عاطفی، نوازش و لمس قبل از رابطه، محل و فضای مطلوب برای برقراری رابطه و… یکی دیگر از مسایل و مشکلات نادیده‌گرفتن بعضی از تعهدات اخلاقی عاطفی و جنسی در زندگی زناشویی، از سوی یک یا هر دو است که می‌تواند باعث بروز اختلاف‌های شدید و بحران‌های غیرقابل جبران در زندگی مشترک بشود. قبل از ازدواج، لازم است که همسران از عقاید مربوط به تعهدات جنسی و اخلاقی همدیگر مطلع شوند
مهمترین دعوا های زن وشوهر
محققان دریافتند که سطوح پائین قند خون بطور نزدیکی با افزایش تعداد سوزن های وارد شده در بدن عروسک ها ارتباط داشت.
یک ضرب‌المثل قدیمی برای ازدواج موفق این است که هیچگاه با عصبانیت به اتاق خواب نروید و اکنون با یافته‌های جدید دانشمندان، در حالت گرسنگی هم نباید وارد این اتاق شد.
پژوهش جدید محققان دانشگاه اوهایو نشان داده که کاهش قند خون می‌تواند احتمال بروز عصبانیت و دعوا در میان زوج ها را افزایش دهد.
کاهش قند خون می‌تواند منجر به احساس اضطراب و کج‌خلقی با علائمی همچون تعرق کف دست، ضربان قلب افزایشی، سرگیجه، گرسنگی شدید و دیگر علائم شود.
محققان برای بررسی تاثیر گرسنگی و سطوح پائین قند خون بر احتمال دعواهای زناشویی از 107 زوج در پژوهش خود استفاده کردند. در یک دوره 21 روزه از زوج ها خواسته شد تا عصبانیت خود را بر سر عروسکی که نشانگر همسر آنها بود، خالی کنند. آنها در انتهای روز اجازه داشتند تا از صفر تا 51 سوزن را در نمایش عصبانیت خود از همسر واقعی خود در هر نقطه از بدن عروسک فرو کنند.
در همین حین، سطح قند خون آنها نیز اندازه‌گیری می‌شد.
محققان دریافتند که سطوح پائین قند خون بطور نزدیکی با افزایش تعداد سوزن های وارد شده در بدن عروسک ها ارتباط داشت.
در پایان این دوره، زوجها مجددا مورد آزمایش قرار گرفته و از آنها خواسته شد در یک بازی ساده دکمه‌ای که زمان واکنش را آزمایش می‌کرد، در برابر هم قرار بگیرند.
برندگان اجازه داشتند برد خود را با صدای بلند در گوشی همسر خود فریاد بزنند. در واقعیت، زوجها با یکدیگر بازی نمی‌کردند، بلکه یک برنامه رایانه‌ای به آنها اجازه می‌داد تا در نیمی از موارد برنده شوند. هر زوج در زمان برنده شدن می‌توانست میزان بلندی صدا برای فریاد کشیدن بر سر همسر خود را انتخاب کند.
در اینجا نیز میزان پایین تر قند خون در افراد، صداهای بلندتر را که تنبیه شدیدتری برای بازنده فرضی بود به دنبال داشت.
دلیل این امر، نیازمند بودن مغز در زمان گرسنگی است. انسانها برای عملکرد مناسب، باید انرژی زیادی را برای این عضو تامین کنند.
اگرچه مغز تنها دو درصد از وزن بدن را در اختیار دارد، اما حدود 20 درصد از کالری کلی بدن را می‌سوزاند.
لامپ کم مصرف
جیوه موجود در آن که خطرناک و سمی است، متصاعد میشود و به همین خاطر نباید به خرده‌های لامپ کم‌مصرف دست زد یا برای جمع کردن آن از جاروبرقی استفاده کرد؛ بلکه فورا باید پنجره‌ها را باز و به مدت 15 دقیقه اتاق را ترک کرد تا بخارهای جیوه از محیط خارج شود و سپس با ماسک و دستکش، خرده‌های لامپ را در ظرف شیشهای دردار یا دو لایه کیسه پلاستیک گذاشت و در آن را بست. این مطلب، شما را با ظرایفی از این قبیل درباره لامپ‌های کم‌مصرف آشنا میکند.
کارشناسان توصیه می‌کنند هرگز لامپ‌های کم‌مصرف سوخته و شکسته‌تان را نگه ندارید و آنها را به مراکز بازیافت تحویل دهید. این لامپ‌ها به دلیل وجود جیوه، جزو زباله‌های خطرناک هستند و در صورتی که همراه با زباله‌های دیگر و به روش سنتی دفع شوند موجب آلودگی محیط خواهند شد.
در برخی کشورها قرار دادن این لامپ‌ها همراه سایر زباله‌ها جریمههای سنگینی دارد اما متاسفانه در کشور ما در این زمینه اقدامات و اطلاع‌رسانی مناسبی صورت نگرفته و مراکزی هم برای جمع آوری زباله‌های خطرناک وجود ندارد و حتی روی بسته‌بندی این لامپ‌ها نیز هیچ هشداری درباره خطرناک بودن بخار جیوه ذکر نشده است.
طرز کار لامپ‌های کم‌مصرف
طرز کار لامپ‌های فلورسان فشرده (C.F.L) که به لامپ‌های کم‌مصرف معروفند مانند لامپ‌های مهتابی است. دو طرف لولهای شیشهای که درون آن با بخار جیوه و گاز آرگون پر شده است، الکترودها قرار دارند. وقتی جریان برق برقرار میشود الکترون‌ها از میان گاز داخل لوله شیشهای از یک الکترود به الکترود دیگر جریان پیدا میکند. جریان الکترون‌ها بخار جیوه را برانگیخته کرده و موجب میشود الکترون‌ها که در مدار خاصی به دور هسته می‌گردند به تراز بالاتر بروند. الکترون‌ها در این حالت انرژی بیشتر و پایداری کمتری دارند و انرژی اضافی را به‌صورت نور ماورای بنفش می‌تابانند و به مدار اولیه بر می‌گردند.
همچنین سطح داخل لوله شیشهای با فسفر پوشیده شده است و نور ماورای بنفش تابیده شده از اتم‌های جیوه که نامرئی است به لایه فسفر تابیده و فسفر آن را به‌صورت نور مرئی تابش میکند. طیف نوری لامپ‌های کم‌مصرف با لامپ‌های معمولی متفاوت است اما در سال‌های اخیر با تغییر فرمول فسفر مورد استفاده، لامپ‌هایی با طیف نوری شبیه لامپ‌های معمولی تولید شده است که نور زردرنگی دارد.
لامپ‌های کم‌مصرف، مصرف را 4 تا 6 برابر لامپ‌های معمولی، بهینه می‌کنند.
در میان حباب لامپ‌های معمولی یک فیلامان نازک تنگستنی قرار دارد که نازک بودن و جنس آن موجب میشود در مقابل عبور جریان الکتریکی مقاومت بالایی داشته باشد و دمای آن در اثر عبور جریان تا 2200 درجه سانتی گراد بالا برود. این انرژی گرمایی، اتم‌های تنگستن را برانگیخته میکند.
این اتمها نیز ناپایدار هستند و سریع به حالت برانگیخته‌نشده برمی‌گردند و انرژی اضافه را به‌صورت نور مرئی می‌تابانند. بنابراین لامپ‌های معمولی علاوه بر نور، مقدار زیادی گرما نیز تولید می‌کنند؛ در حالی که لامپ‌های فلورسان فشرده در مقایسه با این لامپ‌ها گرمای بسیار کمتری تولید می‌کنند. به همین خاطر است که لامپ‌های کم‌مصرف در مقایسه با لامپ‌های معمولی، 4 تا 6 برابر، مصرف را بهینه می‌کنند.
چگونه طول عمر لامپ‌های کم‌مصرف را افزایش دهیم؟
طول عمر لامپ‌های کم‌مصرف جدید بین 6000 تا 15000 ساعت است در حالی که طول عمر لامپ‌های معمولی استاندارد 750 تا 1000 ساعت است. طول عمر هر لامپ به عوامل مختلفی مانند کیفیت تولید، قرار گرفتن لامپ در معرض نوسانات ولتاژ، وارد شدن ضربه‌های مکانیکی، تعداد دفعات روشن و خاموش شدن و درجه حرارت محیط بستگی دارد.
اگر مدت زمان روشن ماندن این لامپ‌ها در هر بار تنها چند دقیقه باشد طول عمر آنها کاهش می‌یابد. به طوری که دوره‌های 5 دقیقه‌ای روشن ماندن لامپ، طول عمر آن را به میزان 85 درصد کاهش می‌دهد که این میزان به اندازه طول عمر لامپ‌های معمولی است.
برای پیشگیری از چنین مشکلی باید هر بار حداقل به مدت 15 دقیقه لامپ‌های کم‌مصرف را روشن نگه داشت. به همین خاطر استفاده از این لامپ‌ها در مکانهایی که لازم است مدت زمان کوتاهی روشن شوند به صرفه نیست.
نکته دیگر اینکه لامپ‌های معمولی به محض برقرار شدن جریان برق روشن می‌شوند اما در لامپ‌های کم‌مصرف روشن شدن لامپ چند لحظه طول می‌کشد. این مدت زمان در هوای سرد و دمای پایین بیشتر میشود.
میزان روشنایی این لامپ‌ها با گذشت زمان کمتر میشود اما این مقدار کاهش چندان زیاد نیست و در نیمه عمر آنها به 70 تا 80 درصد میزان اولیه می‌رسد.
شاید برخی افراد به دلیل قیمت بالای لامپ‌های کم‌مصرف، چندان رغبتی به استفاده از این نوع لامپ‌ها نداشته باشند و ترجیح دهند همچنان از لامپ‌های معمولی که ارزانتر هستند استفاده کنند. قیمت لامپ‌های کم‌مصرف 3 تا 10 برابر لامپ‌های معمولی است اما طول عمر آنها 8 تا 15 برابر بیشتر است. همچنین با استفاده از این لامپ‌ها هزینه برق کاهش پیدا میکند و بنابراین استفاده از این لامپ‌ها به صرفه اس
لامپ کم مصرف
جیوه موجود در آن که خطرناک و سمی است، متصاعد میشود و به همین خاطر نباید به خرده‌های لامپ کم‌مصرف دست زد یا برای جمع کردن آن از جاروبرقی استفاده کرد؛ بلکه فورا باید پنجره‌ها را باز و به مدت 15 دقیقه اتاق را ترک کرد تا بخارهای جیوه از محیط خارج شود و سپس با ماسک و دستکش، خرده‌های لامپ را در ظرف شیشهای دردار یا دو لایه کیسه پلاستیک گذاشت و در آن را بست. این مطلب، شما را با ظرایفی از این قبیل درباره لامپ‌های کم‌مصرف آشنا میکند.
کارشناسان توصیه می‌کنند هرگز لامپ‌های کم‌مصرف سوخته و شکسته‌تان را نگه ندارید و آنها را به مراکز بازیافت تحویل دهید. این لامپ‌ها به دلیل وجود جیوه، جزو زباله‌های خطرناک هستند و در صورتی که همراه با زباله‌های دیگر و به روش سنتی دفع شوند موجب آلودگی محیط خواهند شد.
در برخی کشورها قرار دادن این لامپ‌ها همراه سایر زباله‌ها جریمههای سنگینی دارد اما متاسفانه در کشور ما در این زمینه اقدامات و اطلاع‌رسانی مناسبی صورت نگرفته و مراکزی هم برای جمع آوری زباله‌های خطرناک وجود ندارد و حتی روی بسته‌بندی این لامپ‌ها نیز هیچ هشداری درباره خطرناک بودن بخار جیوه ذکر نشده است.
طرز کار لامپ‌های کم‌مصرف
طرز کار لامپ‌های فلورسان فشرده (C.F.L) که به لامپ‌های کم‌مصرف معروفند مانند لامپ‌های مهتابی است. دو طرف لولهای شیشهای که درون آن با بخار جیوه و گاز آرگون پر شده است، الکترودها قرار دارند. وقتی جریان برق برقرار میشود الکترون‌ها از میان گاز داخل لوله شیشهای از یک الکترود به الکترود دیگر جریان پیدا میکند. جریان الکترون‌ها بخار جیوه را برانگیخته کرده و موجب میشود الکترون‌ها که در مدار خاصی به دور هسته می‌گردند به تراز بالاتر بروند. الکترون‌ها در این حالت انرژی بیشتر و پایداری کمتری دارند و انرژی اضافی را به‌صورت نور ماورای بنفش می‌تابانند و به مدار اولیه بر می‌گردند.
همچنین سطح داخل لوله شیشهای با فسفر پوشیده شده است و نور ماورای بنفش تابیده شده از اتم‌های جیوه که نامرئی است به لایه فسفر تابیده و فسفر آن را به‌صورت نور مرئی تابش میکند. طیف نوری لامپ‌های کم‌مصرف با لامپ‌های معمولی متفاوت است اما در سال‌های اخیر با تغییر فرمول فسفر مورد استفاده، لامپ‌هایی با طیف نوری شبیه لامپ‌های معمولی تولید شده است که نور زردرنگی دارد.
لامپ‌های کم‌مصرف، مصرف را 4 تا 6 برابر لامپ‌های معمولی، بهینه می‌کنند.
در میان حباب لامپ‌های معمولی یک فیلامان نازک تنگستنی قرار دارد که نازک بودن و جنس آن موجب میشود در مقابل عبور جریان الکتریکی مقاومت بالایی داشته باشد و دمای آن در اثر عبور جریان تا 2200 درجه سانتی گراد بالا برود. این انرژی گرمایی، اتم‌های تنگستن را برانگیخته میکند.
این اتمها نیز ناپایدار هستند و سریع به حالت برانگیخته‌نشده برمی‌گردند و انرژی اضافه را به‌صورت نور مرئی می‌تابانند. بنابراین لامپ‌های معمولی علاوه بر نور، مقدار زیادی گرما نیز تولید می‌کنند؛ در حالی که لامپ‌های فلورسان فشرده در مقایسه با این لامپ‌ها گرمای بسیار کمتری تولید می‌کنند. به همین خاطر است که لامپ‌های کم‌مصرف در مقایسه با لامپ‌های معمولی، 4 تا 6 برابر، مصرف را بهینه می‌کنند.
چگونه طول عمر لامپ‌های کم‌مصرف را افزایش دهیم؟
طول عمر لامپ‌های کم‌مصرف جدید بین 6000 تا 15000 ساعت است در حالی که طول عمر لامپ‌های معمولی استاندارد 750 تا 1000 ساعت است. طول عمر هر لامپ به عوامل مختلفی مانند کیفیت تولید، قرار گرفتن لامپ در معرض نوسانات ولتاژ، وارد شدن ضربه‌های مکانیکی، تعداد دفعات روشن و خاموش شدن و درجه حرارت محیط بستگی دارد.
اگر مدت زمان روشن ماندن این لامپ‌ها در هر بار تنها چند دقیقه باشد طول عمر آنها کاهش می‌یابد. به طوری که دوره‌های 5 دقیقه‌ای روشن ماندن لامپ، طول عمر آن را به میزان 85 درصد کاهش می‌دهد که این میزان به اندازه طول عمر لامپ‌های معمولی است.
برای پیشگیری از چنین مشکلی باید هر بار حداقل به مدت 15 دقیقه لامپ‌های کم‌مصرف را روشن نگه داشت. به همین خاطر استفاده از این لامپ‌ها در مکانهایی که لازم است مدت زمان کوتاهی روشن شوند به صرفه نیست.
نکته دیگر اینکه لامپ‌های معمولی به محض برقرار شدن جریان برق روشن می‌شوند اما در لامپ‌های کم‌مصرف روشن شدن لامپ چند لحظه طول می‌کشد. این مدت زمان در هوای سرد و دمای پایین بیشتر میشود.
میزان روشنایی این لامپ‌ها با گذشت زمان کمتر میشود اما این مقدار کاهش چندان زیاد نیست و در نیمه عمر آنها به 70 تا 80 درصد میزان اولیه می‌رسد.
شاید برخی افراد به دلیل قیمت بالای لامپ‌های کم‌مصرف، چندان رغبتی به استفاده از این نوع لامپ‌ها نداشته باشند و ترجیح دهند همچنان از لامپ‌های معمولی که ارزانتر هستند استفاده کنند. قیمت لامپ‌های کم‌مصرف 3 تا 10 برابر لامپ‌های معمولی است اما طول عمر آنها 8 تا 15 برابر بیشتر است. همچنین با استفاده از این لامپ‌ها هزینه برق کاهش پیدا میکند و بنابراین استفاده از این لامپ‌ها به صرفه اس